Dodano: 24.10.2023r.
dr Ewa Włodyka – pracownik badawczo-dydaktyczny Katedry Nauk o Polityce na Wydziale Humanistycznym Politechniki Koszalińskiej, gdzie realizuje badania w obszarze nauk o polityce i administracji z uwzględnieniem funkcjonowania samorządu terytorialnego i administracji publicznej. Mieleńska radna w kadencji 2014-2018. Prywatnie mieszkanka Chłopów, zaangażowana w pracę społeczną jako członek Stowarzyszeniu 16-ty Południk oraz Przewodnicząca Gminnej Rady Działalności Pożytku Publicznego Gminy Mielno.
Pani Ewo, czym tak naprawdę jest ZIT?
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to forma współpracy samorządów, która jest współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich. Została wprowadzona w Perspektywie Finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Dzięki temu instrumentowi, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie mogą realizować wspólne cele. Wskazują one przedsięwzięcia, które łączą działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Taka formuła umożliwia wyjście poza sztywne granice administracyjne samorządów, co ma się przełożyć na większe oddziaływanie realizowanych wspólnie przedsięwzięć. Obszar realizacji instrumentu ZIT KKBOF jest znaczny: na podstawie Porozumienia międzygminnego z dnia 28 marca 2014 r. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Terytorialnego tworzy 19 gmin: Będzino, Białogard, Miasto Białogard, Biesiekierz, Bobolice, Dygowo, Gościno, Karlino, Kołobrzeg, Miasto Kołobrzeg, Miasto Koszalin, Manowo, Mielno, Polanów, Sianów, Siemyśl, Świeszyno, Tychowo, Ustronie Morskie. Do najważniejszych celów realizacji ZIT KKBOF należy realizacja zintegrowanych projektów, które sprzyjają rozwojowi całego obszaru ZIT, integracji jego mieszkańców i współpracy samorządów w realizacji potrzeb miast i ich obszarów funkcjonalnych. Liderem ZIT na terenie Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego jest Gmina Miasto Koszalin. Realizuje ona zadania związane z wdrażaniem instrumentu ZIT na podstawie porozumienia z Instytucją Zarządzającą RPO WZ 2014-2020 zawartego w dniu 23 czerwca 2015 r. Wysokość środków przeznaczonych na wdrożenie instrumentu ZIT na terenie Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego wynosi 40 mln EUR w RPO WZ 2014-2020 w podziale na sześć różnych działań: budowanie dróg dla rowerów zapewniających bezpieczny i sprawny przejazd mieszkańców do zakładów pracy, szkół i innych instytucji publicznych; zakup niskoemisyjnego taboru autobusowego; przebudowa dróg lokalnych i łączenie ich z węzłami drogi ekspresowej S6 i S11; rozbudowa terenów inwestycyjnych; rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw; tworzenie nowych miejsc w przedszkolach, wspieranie szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego i zawodowego. W województwie zachodniopomorskim Zintegrowane Inwestycje Terytorialne realizowane są przez dwie Instytucje Pośredniczące (IP): Stowarzyszenie Szczeciński Obszar Metropolitalny (SSOM) oraz Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzki Obszar Funkcjonalny (KKBOF). Mój wybór do ciała doradczego dotyczy drugiej z wymienionych form współpracy.
Realizowanie inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego ponad terytorialnymi podziałami jest naprawdę możliwe?
Samorządowcy nie raz, nie dwa pokazali, że istotą jest działalność w interesie lokalnych społeczności, poza podziałami terytorialnymi czy politycznymi. ZIT nie jest nową formą współpracy, jak widać to narzędzie sprawdziło się w dotychczasowej, ponadterytorialnej formie. Mam nadzieję że podobnie będzie i tym razem w kolejnej perspektywie finansowej.
ZIT a Gmina Mielno – czy i jak nasz samorząd może skorzystać z tej formy współpracy?
W dotychczasowej perspektywie finansowej w ramach ZIT-u dofinansowana została budowa centrum przesiadkowego w Mielnie czy połączenie tras rowerowych w centrum Mielna. Jednak ZIT to nie tylko korzyści sctricte finansowe. Myślę, że umiejętność znajdywania porozumienia w obszarze sąsiadujących z Gminą Mielno samorządów jest wartością samą w sobie.
Znaczenie zintegrowanych inwestycji terytorialnych stale rośnie. Coraz częściej słyszy się też, że w przyszłości będzie to jedna z podstawowych form realizacji przedsięwzięć – szczególnie w kontekście mniejszych jednostek samorządu terytorialnego. Czy takie twierdzenie jest uzasadnione?
Polityka spójności, wcześniej znana jako polityka regionalna, odegrała kluczową rolę w procesie zacierania różnic rozwojowych między regionami państw członkowskich Unii Europejskiej. Mimo że realizacja polityki spójności poprzez Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) dopiero nabiera tempa, można już zauważyć, że ten instrument zainicjował zmianę w podejściu, myśleniu i zarządzaniu rozwojem. Myślę, że ta formy współpracy ma przyszłość w perspektywie rozwoju regionalnego – pozwala na konsensus ponad podziałami terytorialnymi, poszukiwanie wspólnego mianownika.
Jaką funkcję pełni Rada Doradcza ZIT KKBOF i z jakimi zadaniami przyjdzie się Pani zmagać w ramach pełnionej funkcji Zastępcy Przewodniczącego?
Rada doradcza ZIT KKBOF jest ciałem doradczym dla Komitetu Sterującego ZIT KKBOF, pełni funkcję opiniodawczą w procesach związanych z opracowaniem, realizacją, monitorowaniem i ewaluacją Strategii ZIT KKBOF. Wszyscy jej członkowie działają m.in. na rzecz rozwoju lokalnego, społeczeństwa obywatelskiego, edukacji i wychowania, przedsiębiorczości, ochrony środowiska. Uchwałą Komitetu Sterującego ZIT KKBOF do Rady Doradczej weszli poza mną Małgorzata Błażejowska jako jej przewodnicząca, (Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej), Piotr Jaśkiewicz (Fundacja Nauka dla Środowiska), Anna Szczepańska (Koszalińska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.; Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej dla regionu koszalińskiego) i Karolina Wasilewska (Stowarzyszenie Razem w Przyszłość). Jej kadencja obejmuje okres siedmiu lat (2023-2030), a działalność w niej ma charakter wyłącznie społeczny.
